در مورد کتاب جدید رفیق اشرف دهقانی

مریم رسائی

 کتاب اخیر رفیق اشرف دهقانی که تحت عنوان “چریک های فدائی خلق و بختک حزب توده خائن”  اخیرا از سوی چریک های فدائی خلق منتشر گردیده یکی دیگر از تلاش های موفق این رفیق در زمینه به تصویر کشیدن و تحلیل وقایع تاریخی مهم و تأثیر گذار در ایران و در همین رابطه ارتقای سطح آگاهی تاریخی– سیاسی نیروهای جنبش انقلابی است. در این کتاب به سؤالات متعددی که در مورد حزب توده و نفوذ ایده های آن که در سازمان چریکهای فدائی خلق وجود دارد پرداخته شده، و به این اعتبار کمبودی که در این زمینه در جنبش ما وجود داشت، از طریق این اثر ارزنده به شیوه ای علمی  پاسخ داده شده ست.

در زمانی که حامیان طبقه سرمایه دار حاکم و امپریالیست ها تلاش می کنند با جا زدن “حزب توده خائن” و سازمان اکثریت به  عنوان گویا نیروهای چپ و کمونیست، در میان نسل جوان مبارز ایران کمونیسم واقعی و کمونیست های انقلابی را بی اعتبار سازند، به باور من انتشار کتاب رفیق اشرف دهقانی را می توان حرکت موفقی برای خنثی کردن این گونه ترفندهای دشمنان جنبش دانست.

در این کتاب رفیق اشرف دهقانی بسیار دقیق و موشکافانه، به شیوه اوبژکتیو و دیالکتیکی که در همه کتابهای او دیده می شود، به بازگویی وقایع تاریخی و تجزیه و تحلیل علمی آن ها پرداخته است. 

این کتاب به بیش از ۱۲ بخش مختلف تقسیم شده و شامل مطالب بسیار مهمی منجمله بررسی وقایع مهم و شرایط حساس تاریخی قبل و بعد از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، تأثیرات مخرب و زیان بار خیانت های حزب توده در جامعه و نقش این حزب به عنوان ابزار نفوذ ساواک در میان نیروهای انقلابی، تلاش های فرزندان کمونیست خلق برای از میان برداشتن بختک حزب توده از سر راه جنبش انقلابی،  تحولاتی که در ساختار اقتصادی – اجتماعی ایران صورت گرفت و منجر به تحکیم سلطه امپریالیسم در ایران شد و در این شرایط شکل گیری جنبش نوین کمونیستی و چریک های فدائی خلق ایران به عنوان “تجربه های تاریخ ساز” که از “دل شکست های تاریخی” بیرون آمدند، رخنه کردن اپورتونیسم در سازمان چریک های فدائی خلق و  در دوره انقلاب سال ۵۷، همکاری آن ها با حزب توده خائن و مماشات با ضدانقلاب، و بسیاری مطالب مهم دیگر می باشد. به همین دلیل این کتاب پاسخی به اپورتونیست هائی هم است که تلاش می کنند تا با تظاهر به “کمونیست” بودن خود و قرار گرفتن پشت نام مبارزین انقلابی شهید، از درون به کمونیست های مبارز به خصوص چریک های فدائی خلق حمله کرده و  تئوری و اندیشه های آن ها را نادرست جلوه دهند.

رفیق دهقانی در بخشی از کتاب ضمن تشریح پروسه حساس تاریخی بعد از کودتای ۳۲ تا تدوین تئوری انقلاب ایران (تئوری مبارزه مسلحانه ) توسط چریک های فدائی خلق، به شرح نکات مهمی در رابطه با رویدادهایی مانند چگونگی تشکیل گروه جنگل و مرز آن با “گروه سورکی، جزنی، ظریفی”، تفاوت میان مبارزه مسلحانه چریک های فدائی خلق و مبارزات مسلحانه پیش از آن، وقایع و تحولاتی که در اواخر سال ۱۳۵۳ در درون سازمان رخ داد و نقش نظرات غیر علمی رفیق جزنی در این رابطه، تحولات سال ۵۶ در درون سازمان چریکهای فدائی و اطلاعیه ۱۶ آذر سال ۵۶ کمیته مرکزی آن زمان که طی یک اعلامیه تئوری راهنمای سازمان را کنار گذاشته و خود را پیرو رفیق جزنی جلوه دادند و مسائل متعدد دیگر پرداخته و ابهامات متعددی را که ممکن است تاکنون در برخی از اذهان در رابطه با این موضوعات و مسائل دیگر وجود داشته باشد، رفع کرده است. 

یکی از مشخصات جذاب این کتاب این است که رفیق اشرف دهقانی برای هرچه بیشتر باز کردن موضوع های طرح شده، با زبانی بسیار گیرا خاطرات خود از مبارزین انقلابی دهه ۴۰ و ۵۰ (منجمله رفقا بهروز دهقانی و صمد بهرنگی و کاظم سعادتی و علیرضا نابدل) و یا خاطرات خود از رفیق پویان در زمانی که با وی در یک پایگاه در تهران فعالیت می کرد را بیان کرده و خواننده کتاب را به درون زندگی این رفقا برده و با افکار و اندیشه ها و عمق دانش تئوریک-سیاسی – ادبی و تلاش های انقلابی آن ها و همچنین با رویدادها و بحث های تئوریک آن زمان آشنا می کند. این سبک نگارش از یک طرف به درک هرچه بیشتر از موضوع مورد بحث در کتاب کمک کرده و از طرف دیگر جذابیت و کشش خاصی به کتاب می دهد. 

در رابطه با رفیق بیژن جزنی، رفیق اشرف دهقانی ضمن تأکید بر شخصیت مبارز رفیق جزنی، به روشنی و با استناد بر اسناد و واقعیات نشان داده که چگونه اپورتونیست های لانه کرده در سازمان، با پنهان شدن پشت نام آن رفیق و تأکید بر برخی نظرات نادرست او، و با فراموش کردن و پنهان کردن برخی نظرات درست آن رفیق مثلا در مورد توده ای شدن مبارزه مسلحانه در روستا، تلاش می کردند که به اهداف اپورتونیستی و سازشکارانه  خود دست یابند.

از آن جا که این کتاب حاوی توضیحات و تحلیل های علمی از وقایع دوره های حساسی در تاریخ معاصر ایران و بویژه تحولات درونی بزرگترین سازمان کمونیستی ایران و خاور میانه در یک مقطع می باشد، مطالعه آن را برای همه آزادیخواهان و کمونیست ها، بخصوص جوانان مبارز نسل کنونی ضروری دانسته و به آن ها توصیه می کنم. 

۲۵ جون ۲۰۱۲ – ۵ تیر ۱۳٩۱